Proiektuaren Laburpeneko laminak

    Mapa kontzeptualaren bilakaera pixkat aldrebesa izan da nire kasuan. Hasiera batean, oso interesgarria iruditzen zaidan gai batetik hasi nintzen, eta azkenean, askoz eskala handiago eta ia indefinituan bukatu dut galduta.

    Nondik enfokatu ez nekiela, aurreko sarreraren batean ikusten denez, espazio publiko erabiligabeen aritik tiraka zenbait ondorio atera nituen; denak oso ebidenteak eta gainazalekoak, baina gezurra ematen badu ere, albo batera uzten ditugunak. Ondorio nagusia lehen zati honetan, ESPAZIO PUBLIKO EZ AKTIBOETAN EZ DELA EZER GERTATZEN, EZER GERTATZEN EZ DELAKO DA. Honela, espazio baten gertatzen diren aktibitateez pentsatzen ibili nintzen. Espazio ez aktiboetan ez da inor bizi? Gune marginalak dira alde batera utzita? Argi dago, emaitza ezetz dela. Bai badago jendea, baina pertsona horien gaineko pertzepzioa ia nuloa da. Honen zergatiak hainbat dira: ibilgailu eta desplazamendu azkarrak, espazio bihurri maldatsuak, espazio zabalak…. Guzti hauek, aktibitatearen pertzepzioa aldatzen lagun dezakete; eta beraz, aktibitatearen gertatzearen bultzatzaile izan.

    Fluxuen ondoriozko pertzepzio ezaz pentsatzen, gaur egun hiria eta bizitza orokorrean nola bizi ditugun gaineko hausnarketa egin dut. Fluxuak oso zuzenak eta espazio publikoak pasozkoak dira. Hauek zenbat eta azkarrago zeharkatu orduan eta hobeto? Honen erroa non dago?

     Gaur egungo gizartearen hainbat defektu aukeratu eta momentuan bertan otutzen zitzaizkidan ondorioak idatzi nituen, hauen denak eta askoz gehiago, hiriari ematen diogun erabileraren zergatiak direlakoan. Sustrai batzuk bezala irudikatu ditut, gaur egungo hiriaren oinarri direlako, eta inkonsienteki, edozein bi hitz hartuta denak haien arteko ondorio direla konturatu naiz, eta denen lotura erabatekoa dela banan banan hartuta ere.

Azken ematea

    Hona hemen, proiektuaren sorrera eta garapena, azken oin eta ebaketetarate. Abiapuntua ulertzeko, beharrezkoa da,mapa kontzeptualaren sorburu izan zen kalearen erabilerarekiko ardura hori. Hasieratik, hori izan da helburua, eta horregatik, proiektua lurrazaleko oinetik hasten da; espazio publikoaren izaeratik. 

    Hortik aurrera, eskatutako programa txertatu behar izan nuen, eta hasierako filosofia hori jarraituz egiten saiatu naiz. Azaldutako prozesu orden hau jarraituz doa proiektuaren azalpena ere.

Proiektua zehazten

    Aurreko sarrera abiapuntu, ebaketan landu eta zehaztu dut proiektuaren antolamendua. Aurreko oinak, gutxi gora beherakoak ziren, ebaketan putzuek hartuko zuten forma zabaldu egingo zelako lurrazpiko oinean. Hasteko, geometria bat behar nuen, espazio finko batzuk zehazteko: lehenengo burutapena, graden malda, lurrarekin topo egin arte lutzatzea zen, baina honek espazio desaprobetxatzeaz gain, eskinetan arazoak ekarriko zizkidan. Horregatik, geometria erabiliz, graden zuzenaren erdiko puntuarekiko elkartzuta den zirfunferentzia zatia egoki ikusi dut. Hormigoizko kaskete hauek, espazio eta erabilera finkoak zehaztuko dituzte.
    Beste alde batetik, grada tontor batzuk, argi putzuak baino ez dira izango, lurrazpiko mundu hori argitzeko asmoarekin. Espazio malgu eta indefinitu horretan, "box" batzuk txertatu ditut, indeterminatuago edo erabilera urrieneko ekintzetarako. Honela, box hauek argitzeaz gain, espazio zabal osoa, lurrazaleko espazio irekiarekin kontaktuan egongo litzateke.
    Azkenik, lurrazpiko oinean bereizten dira koloretako lerro batzuk; lerro hauek, koloretako beirateak adierazten dituzte, espazio osoa indefinituago bihurtzen dutenak, eta gainera, gune ezberdinen bereizketa egiten laguntzen dutenak. 
    Hona hemen, azaldutakoaren irudikapena:

         Lurrazaleko oin honetan, alde batetik lurrazpiko espaziora sarrerak adierazi ditut, eta beste alde batetik, gainazalean bereizten diren grada multzo edo tontorrak lurrazpian zertan proiektatzen diren. Lurrazaleko antolamendua zehazteko, ebaketa ezinbestekoa izan da, beheko espazioen ondorio eta baita ibilbideak oztopatzearen ondorio izan baita oin hau.

     Lurrazpiko oinari dagokionez, espazio finkoen banaketa posibleak adierazi  ditut, eta honez gain, "box"ek izango zuten erabilera bakoitza. Aipatutako koloretako beirateak ere hemen ageri dira gune ezberdinak mugatuz.

          Ebaketa honetan ikusi eta ulertzen da benetan, orainarte esandako guztia, eta espazio ezberdinen izaerak ere argi bereizten dira. Eraikuntzari dagokionez, beheko detailean argiago ulertu daiteke egitura hormigoi arbatuzko kasketeak direla nagusiki eta hauek euzten dutela losa guztia ( zutabe batzuk sartu behar izan baditut ere 10m-ko argirik geratu ez zedin). Beheko solairua, losa izanik aireztatua egin dut behetik, hezetasunen arazoa ere alde batera uzteko.

    Azpimarratu nahi izan dudan beste gauza bat, espazioak zehaztuko dituen elementu oso garrantzitsu bat argia izango dela (bai eguzki-argia eta baita artifiziala ere).

Espazio publikoaren antolamendua eta intentsioak

    Espazio publikoa antolatzerako orduan, ibilbide zuzenak oztopatzea izan dut oinarri. Lehen sekuentzian adibidez, lekuko ibilbide zuzenenak bereizten dira, eta hurrengo sekuentzian, hauen haustura dakarren oztopoa. Hirugarren sekuentzian, aurreko oztopoaren ondorioz sortutako ibilbide zuzenen kontzentrazio gunearen haustura dakarren oztopoa. Horrela jarraituz, jarraitasunik gabeko espazio ireki bat sortu dut.

            Intentsioei begira, kalearekin erlazionatutako programak, goian kokatzea erabaki dut, eta programarik ezkutuenak ordea, lurrazpian, goiko oztopoak luzernario bezala erabiliz. Ikusi beharko dut, luzernario hauen eragina beheko espazioetan.

Proiektuaren lehen ideiak

       Hasiera batean, mapa kontzeptuala gizarteari begira, kultura... hasi nintzen, baina enfokea beti zioan espazio publikoaren ingurura. Beraz, kontzeptuen azterlan honi buelta ematea erabaki nuen. Abiapuntua espazio publikoaren erabilera izatea, eta honi lotuta, gizartearen, kulturaren...ideiak agertzen joatea; hau da, ikuspuntua zabalduz joatea idea horren inguruan.
   Ondorioz, hurrengo eskema txikia sortu dut, espazio publikoaren okupazio eta erabileraren inguruan:

       

   Alde zahar honi aplikagarri den ondorioa: espazio publikoan ez da ezer gertatzen, ezer gertatzen ez delako!! Beraz, nola aktibatu espazio bat?? Badaude aztertutako zenbait parametro, nire ustez, erlazio zuzena dutenak espazio publiko baten izaera aktiboan. Honetan, papel oso garrantzitsua hartzen du aktibitatea dagoen pertzepzioak eta baita espazioen izaera berak ere. 

   Proiektuari begira, aztertutakoaren arabera, oso papel garrantzitsua hartuko du aktibitateen tarteko espazioak. Honen gaineko ideia espontaneoa, tarteko espazioa mailaketa bidez antolatzea zen, mailen gorenean eraikinak kokatuz.

   Honela, zuzentzerako orduan, erlazio zuzena ikusi genuen ideiaren eta Kathmanduko Durbar Square-aren artean. Beraz, hasierako pausuak, plaza honen izaera eta lekuan honen eragina aztertuz emango ditut.

S,AS Square, active square

    Omnibus: Bidaiari desberdin asko garraiatzeko kapazidadea duen ibilgailu bat proiektatzea eskatzen da. Orubearen ingurura begiratuta, alde zaharreko espazio ireki publikoak "meseta" txiki honen goiko alde honetan kokatzen direla bereiztu daiteke; esaldira itzuliz, bidaiari ezberdin asko garraiatzen dituen hutsune kate bat, baina bidaiari hauek ez dute eroso geratzeko ibilgailurik. Ez dago trantsiziorik gaur egunean alde zahar honetan ematen diren bidai hauetan. Soilik bidaia.
    Aurreko honekin, hutsune eta espazio publikoak egon arren, hauetan gelditu eta ekintzak aurrera eramateko euskarririk ez dagoela adierazi nahi dut. Gure orubea hauetako hutsune bat da gaur egungo egoeran. Honetan, programan azaltzen diren aktibitate eta ekipamenduak txertatuta asko aldatuko litzateke ordubearen izaera.
    Orubea, lotura puntu izango zen, bidaiari ezberdinak jasotzeko asmoz. Honez gain, bidaiari hauek gelditzeko ibilgailu izateko ekipatua egon beharko litzateke. Programan, beraz, kalearekiko erlazio estua duten ekintzek izugarrizko garrantzia izango dute, eta hauek artikulatu beharko dute eraikina edo espazioa bera.
Honela, ekintza ezberdinek kalearekiko duten erlazioa 5 mailatan adierazi dut arbelean, eta baita ekintza hauek garatzen diren epeen iraupena eta puntualtasuna ere. Ondorioz, aktibitateen konpatibletasuna ikusi eta kalearekin zein neurritan eman daitezkeen jasoko dut emaitza bezala. 
    Hona hemen azaldutako saiakera:

    Erabilera anitzeko espazioa, kalearen jarraipen bat litzateke, pasozko baina gelditzeko ekipatua dagoen leku bat; aktibitate ezberdinak nahastuko ziren leku bat. Leku honek, puntualki, merkatuaren funtzioa beteko luke; kaleko merkatua. Honekin lotuta, ez dut gune komertzialik planteatu nahi,gune hauetako ekintzek, heldu, erosi eta bueltatu esan nahi dutelako eta ez da hori lortzea gustatuko zitzaidan eragina. Zinema, kalearekiko nolabaiteko erlazioan planteatu daiteke, antzokia bezala. Hau nola ebatzi aurrerago ikusiko dut. Gainontzeko ekintzak, kalearekiko banatuago eta isolatuago ikusten ditut, baina ea nola artikulatu daitezkeen denak, izenburuko karratua den plaza aktibo bat lortzeko!
    Square, active square; titulua inglesez idatzi izana, ingeleran plaza eta karratuaren arteko homonimiagatik izan da, kasu honetan homonimiaz gin, nolabaiteko erlazioa badagoelako gure orubearen kasuan.

CALIPSO: la ciudad del agua

   Ésta es Calipso, la ciudad del agua. Entre dos montañas abruptas surge sobre un profundo lago subterráneo la ciudad de los mil pozos. Donde quiera que los habitantes, excavando en la tierra largos agujeros verticales, han conseguido sacar agua, hasta ahí y no más lejos se extiende la ciudad. Y es que en Calipso no existen ni pavimentos, ni calles, ni techos. Nada más que tuberías que suben, se entrelazan y mueren en duchas, bañeras, grifos y cubas de depósito de agua. Las crestas de las montañas sujetan las escalas y veredas suspendidas que unen las tuberías, formando una maraña de latón, zinc y cuerda.

   A cualquier hora, alzando los ojos entre las cañerías, no es raro ver a jóvenes muchachas tumbadas en la bañera, arqueadas bajo la ducha, cantando despreocupadas mientras las gotitas de sus salpicaduras destellan al sol del mediodía. Puede que Calipso sea una ciudad creada por mujeres o sin embargo fue creada por hombres como distarte para la vista, pero lo cierto es que si a quien vive en Calipso se le pide que imagine una ciudad feliz, será siempre una ciudad como Calipso la que describa; la ciudad del agua que se vuelve todo hacia lo alto.